Duman dedektörleri, yangın başlangıçlarını erkenden tespit etmek amacıyla havadaki duman partiküllerine duyarlı sensörlerle çalışan cihazlardır. Bu cihazlar, genellikle optik (fotoelektrik) veya iyonizasyon prensibiyle çalışır. Her iki sistem de havada belirli büyüklükteki duman parçacıklarını algılayabilir. Sigara dumanı da bu parçacıklardan oluştuğu için dedektörler tarafından algılanabilir. Ancak dedektörün hassasiyet düzeyi, sigara dumanına ne ölçüde tepki vereceğini belirler.
Bazı dedektörler sadece yoğun dumanı algılarken, daha hassas olan modeller düşük yoğunluklu sigara dumanına karşı bile alarm verebilir. Özellikle kapalı, hava sirkülasyonu az olan alanlarda sigara içildiğinde alarm riski oldukça yüksektir. Bu nedenle sigara içmenin yasak olduğu alanlarda bu dedektörler caydırıcı rol oynar.
Otellerde kullanılan yangın dedektörleri, genellikle yüksek hassasiyete sahip optik veya iyonizasyon tipte dedektörlerdir. Bu dedektörler, otel odalarında meydana gelebilecek küçük çaplı duman oluşumlarını dahi algılayacak şekilde ayarlanmıştır. Bu nedenle otel odasında sigara içilmesi durumunda dedektör büyük ihtimalle alarm verecektir.
Otel yönetimleri, yangın güvenliği açısından dedektörleri devre dışı bırakmaz; aksine bu sistemleri daha hassas çalışacak şekilde yapılandırır. Özellikle sigara içilmesi yasak olan odalarda dedektörlerin tepki eşiği daha düşük tutulur. Bu sayede olası bir yangın riskine karşı erken müdahale sağlanırken, aynı zamanda sigara içimini engellemek için caydırıcılık yaratılır. Bu durum misafir sözleşmelerinde açıkça belirtilir ve ihlal halinde ceza uygulanabilir.
Sigara dumanını algılayan dedektörlerin ayarlanması, cihazın teknik özelliklerine ve kullanım alanına bağlı olarak değişiklik gösterir. Modern dedektörlerde hassasiyet ayarı, belirli bir duman yoğunluğu eşiğine göre yapılabilir. Bu ayarlama genellikle cihaz üzerindeki dijital panel veya mobil uygulama üzerinden gerçekleştirilir.
Cihazın düşük hassasiyetle çalışması, sadece yoğun dumanlara tepki vermesini sağlar; bu ayar genellikle yangın durumları için tercih edilir. Ancak sigara içimini engellemek istenen ortamlarda hassasiyet artırılır. Böylece düşük yoğunluklu sigara dumanı dahi dedektör tarafından algılanabilir. Ayrıca dedektörün yerleştirildiği konum da önemlidir. Tavan ortasında ve hava akımının merkezine yakın bölgeler, daha hızlı algılama sağlar. Ayarlama sırasında mutlaka üretici firmanın teknik kılavuzuna ve ulusal yangın yönetmeliklerine uygun hareket edilmelidir.
Elektronik sigaralar, geleneksel sigaralara kıyasla farklı bir yapıya sahiptir. Yanma yerine buharlaşma temelli çalışan bu cihazlar, nikotin ve aroma içeren sıvıları ısıtarak buhar oluşturur. Oluşan bu buhar, geleneksel sigara dumanına göre daha az partikül içerir. Ancak bazı hassas duman dedektörleri, buharın içerisindeki su partiküllerini ve diğer maddeleri algılayabilir.
Özellikle iyonizasyon tipi dedektörler, buharla birlikte oluşan hava değişimlerini fark edebilir ve yanlış alarm verebilir. Bu durum, havalandırması yetersiz olan ortamlarda daha sık görülür. Bazı ileri seviye optik dedektörler ise duman ve buhar arasındaki yoğunluk farklarını ayırt edebilir. Bu nedenle elektronik sigara kullanımı, her zaman alarmı tetiklemese de bazı koşullarda risk oluşturabilir. Elektronik sigaranın yasaklandığı alanlarda bu bilgiyi içeren uyarı tabelalarıyla kullanıcıların bilgilendirilmesi, hem güvenlik hem de yasal sorumluluk açısından önemlidir.